Klantverhaal Onderwijs - Alles op zijn kop zetten | UPD

“Mensen doen al 20 jaar hetzelfde en dan ga jij alles op z’n kop zetten!”

Interview met: Vincent Wiegel, Lector Lean HAN

Het ministerie van OCW is met een aantal instellingen experimenten aangegaan om het onderwijs van aanbod- naar vraaggestuurd te reorganiseren. Het toekomstig ideaal is dat de student een budget krijgt en daar onderwijs van inkoopt. Dit betekent een enorme mentale verandering voor onderwijsinstellingen, tenslotte weten zíj toch wat het beste is voor de student!?

“Wij gaan de deeltijdopleidingen van de HAN écht op de student inrichten”, begint Vincent Wiegel, Lector ‘Lean’ aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). “Deeltijdstudenten willen hun eigen traject samenstellen en bijvoorbeeld beginnen met techniek om daarna wiskunde te gaan doen.

vincent wiegel
Vincent Wiegel
Daarnaast willen ze hun thuis- en werksituatie beter op elkaar af kunnen stemmen. Lean gaat over het radicaal centraal stellen van de klant, in dit geval ‘de student’. Om deze redenen zijn wij als lectoraat door de HAN gevraagd om verschillende deelprocessen te ontwerpen gericht op de wensen van de deeltijdstudent. Wat wil je leren, hoe wil je leren, waar wil je leren en wanneer? Deze wensen vragen van een onderwijsinstelling flexibiliteit en organisatievermogen. Daar zijn wij goed in. Ik ben voor dit experiment op zoek gegaan naar geschikte partners en heb voor UPD gekozen omdat zij goed zijn in Lean, veel verstand hebben van onderwijs. Daarnaast beschikken zij over de juiste cultuur en uitstraling: competent, luisteren naar de wensen van organisatie en een op maat ingerichte aanpak creëren.”

Fijn voor Jeanne

“We hebben een paspop uit de modebranche gehaald en ‘haar’ als onze nieuwe deeltijdstudent Jeanne geïntroduceerd bij docenten, roosteraars en administratief medewerkers. We vroegen hen wat haar nu de nieuwe deeltijdstudent maakt? Op deze manier maken wij de student tastbaar. Bij elke stap kunnen we ons beter afvragen of het Jeanne helpt. In het begin was het nog een beetje onwennig. Docenten denken vaak dat ze wel weten hoe het gaat. Op een bepaald moment ontdekken ze dat ze dingen doen die ze niet van elkaar weten en dat daar doublures in zitten. Die ontdekking is heel fijn voor Jeanne, want zij hoeft dan niet meer twee keer haar adresgegevens of behaalde diploma’s in te voeren! Dat proces vond ik het mooiste om mee te maken.”

“Vervolgens bleken bepaalde processen zes weken doorlooptijd te hebben die je zonder ingewikkelde wijzigingen terug kan brengen naar slechts drie dagen. Bij het nakijken van tentamens vindt Jeanne het heel belangrijk om snel te weten of ze geslaagd is. Het is natuurlijk spannend, maar vanuit didactisch oogpunt gezien kun je van een snelle reactie ook meer leren. Fijne bijkomstigheid voor onze organisatie is dat er minder dingen fout gaan in de processen en ze veel efficiënter zijn ingericht.”

Verandermanagement

“Bij onze aanpak is het heel belangrijk dat we grote veranderingen voor een organisatie niet instrumenteel, maar veranderkundig aanpakken. Docenten en medewerkers in ondersteunende processen doen al 20 jaar hetzelfde en dan gaan wij alles op z’n kop zetten! Zo kon niemand zich voorstellen dat tentamens nakijken ook in drie dagen kon gebeuren. Op zo’n moment is het belangrijk om een paradigmaverandering te creëren: de aarde is niet plat maar rond. Dat doe je door de mensen mee te nemen aan de hand van Jeanne en bij alles wat je doet je af te vragen of het waardevol is voor Jeanne of niet. UPD heeft ons daar goed bij geholpen en de medewerkers hier op gecoacht.”

Resultaten en lessen

“Voor de studie verpleegkunde hebben we door de Lean aanpak een grotere instroom van studenten gekregen. De medewerkerstevredenheid bij het Instituut Sport en Beweging is gestegen van een 5 naar een 7 en de studenttevredenheid van 50 procent naar 90 procent! Er zijn ook andere geluiden. Projecten die door onvoldoende draagvlak of resultaten niet zijn gelukt. Het is noodzakelijk om veel te praten met de directieteams en de reden van het project duidelijk te vertalen voor de medewerkers, zodat iedereen snapt waarom je het doet. De stakeholders moeten goed bij het proces worden betrokken en hun belangen moeten een plaats krijgen. Hierdoor is het moeilijker om het proces te standaardiseren. Bovendien heeft het management een cruciale rol: het moet deze verandering echt willen. Lean in het onderwijs is hard werken, maar het geeft hele mooie resultaten!”