UPD - Onderwijs - Arcus 3.0 - Stuur op je eigen kwaliteitscultuur!

Arcus 3.0 – Stuur op je eigen kwaliteitscultuur!

Arcus zet in het strategisch plan voor de periode 2016-2020 in op verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en versterking van de professionele cultuur. Arcus 3.0 is de titel van het kwaliteitsverbeterprogramma dat sinds 2017 is ingevoerd. Het betreft bewust geen van bovenaf ingevoerde blauwdruk, maar een ontwikkelgerichte transitie. Want in de visie van Arcus loopt kwaliteitsverbetering van het onderwijs via de weg van professionalisering van álle medewerkers: docenten, teammanagers, onderwijsondersteuners, managers en staf.

De belangrijkste invalshoek om de ambitie te verwezenlijken is daarmee het werken aan een kwaliteitscultuur op alle niveaus van de organisatie. Onderwijsteams worden daarbij uitdrukkelijk als front office van de organisatie gepositioneerd en vanuit de organisatie gefaciliteerd om onderwijs neer te zetten dat past bij de eigen doelgroep/omgeving (teams in the lead). Systematische kwaliteitszorg als onderdeel van de teamopdracht hoort daar onlosmakelijk bij.

Arcus College is nu Vista College

Arcus College is in 2019 gefuseerd met ROC Leeuwenborgh. Samen vormen zij nu Vista College. In dit klantverhaal gebruiken we nog steeds de naam van Arcus College. De situatie en aanpak die beschreven worden zijn namelijk enkel van toepassing op het toenmalige Arcus College.

Arcus heeft er in november 2017 voor gekozen om als eerste stap de kwaliteitscultuur binnen de onderwijsteams in kaart te brengen. Teams hebben daartoe zelf een portret of profiel opgesteld aan de hand van een door Phasis/UPD ontwikkeld model. Het portret geeft antwoord op de vraag: waar staat het team wat betreft een effectief kwaliteitszorgsysteem en in hoeverre is er sprake van een kwaliteitscultuur?

Het model bestaat uit tien thema’s, waarbij er vijf in meerdere mate gerelateerd zijn aan kwaliteitszorg (hard controls) en vijf in meerdere mate aan kwaliteitscultuur (soft controls). Toepassing van het model geeft het team inzicht in waar men aan moet werken om te komen tot een permanente verbetercultuur (wat) en op welke manier men dat kan doen (hoe). Kwaliteitszorg en kwaliteitscultuur gaan daarbij hand in hand en versterken elkaar. Teams worden erdoor in staat gesteld om de basiskwaliteit te borgen en uitgedaagd om hun specifieke en unieke eigen onderwijskwaliteit tot eigen handelsmerk te maken.

Aspecten gerichtop kwaliteitszorgAspecten gerichtop kwaliteitscultuurBron: Phasis en UPDLeiderschapRandvoorwaarden en middelenTeamvorming en samenwerkingKPIs centraal beschikbaarVisie team op onderwijsContinu verbeteren met PDCAKwaliteitskalenderTaakverdeling teamProcessen geborgdZicht op resultatenKwaliteitsmodel onderwijsDialoog metbelanghebbendenTOPONDERWIJS

Hoe hebben de teams van Arcus dit model toegepast?

De doelstelling om te komen tot verbetering/versterking van de kwaliteitscultuur is een veranderingsproces dat wel kan worden gefaciliteerd, maar verder vooral van binnenuit moet komen. Het is een proces dat zorgvuldig door de teams zelf moet worden geregisseerd, in eerste instantie vaak met deskundige begeleiding van buitenaf, maar op den duur uitdrukkelijk in eigen hand. Het begint bij een gedeelde visie en waarden, bewustzijn en enthousiasme binnen het team. Daarom staat de visie in het model ook voorop. Vervolgens gaat het vooral om leren van en met elkaar. Dit gebeurt door vanuit behaalde resultaten te kijken naar de inrichting van de werkprocessen, de onderlinge taakverdeling en de inrichting van de PDCA-cyclus. Van daaruit wordt de overstap gemaakt naar meer horizontale vormen van sturing zoals continu verbeteren, gedeeld leiderschap, dialoog met belanghebbenden en teamontwikkeling.

De werkwijze van UPD/Phasis is erop gericht om iedereen van meet af aan bij het proces te betrekken. Hiertoe is in eerste instantie aan alle docenten gevraagd om individueel een enquête in te vullen gericht op de thema’s uit het model. Per thema zijn daartoe steeds vier fasen beschreven, waarbij de docenten konden aangeven welke fase naar hun mening het meest op hun team van toepassing was.

Op basis van de ingevulde enquêtes is door de begeleiders van UPD/Phasis een teamrapportage samengesteld met de gemiddelde scores op alle thema’s. Dit vormde de input voor sessies van vier uur met het gehele team, waarin in onderlinge dialoog scores konden worden bijgesteld. Procesbegeleiders van Phasis/UPD faciliteerden en valideerden dit proces. De sessies hebben geleid tot een definitief profiel, waarbij de belangrijkste plussen en delta’s per thema werden vastgelegd. Op basis daarvan kunnen teams verbeteracties inzetten, die hen op weg helpen naar een volgende fase. Het uiteindelijke doel is fase 4 op alle thema’s. Teams bepalen zelf hoe zij de transitie realiseren en waar zij hulp van derden bij nodig hebben.

Wat zijn de ervaringen met het werken met het model?

Evaluatie wijst uit dat de aanpak wordt ontvangen. Tijdens de sessies delen docenten kennis en inzichten met elkaar en discussiëren ze over de fase waar ze zich in bevinden. Ook praten ze over mogelijke verbeteringen die zichtbaar worden om te komen tot een volgende fase. Teams blijken heel goed in staat om om gezamenlijk aan de slag te gaan rondom het toch niet altijd even populaire thema kwaliteit. Zij waarderen het dat zij op een praktische en plezierige manier gestructureerd met dit ook door hen belangrijk geachte onderwerp bezig kunnen zijn. Het vanuit duidelijke kaders introduceren van vormen van horizontale sturing (zelf doen!) wekt enthousiasme en energie om door te gaan. De methode biedt houvast om op systematisch verbeterpunten in de kwaliteitszorg en kwaliteitscultuur op het spoor te komen. Quick wins helpen om snel resultaten te boeken en van daaruit door te gaan naar meer bewerkelijke verbeterthema’s.

Benieuwd naar meer ervaringen?

Overweeg je om het model te gaan toepassen binnen je eigen school? Of wil je op zeer korte termijn in gesprek over de methode? Neem dan direct contact ons op via 020 – 3453015
Komende periode worden daarnaast diverse interviews afgenomen bij docenten en management (de ‘gebruikers’) van Arcus. Houd onze nieuwsbrief en website daarom in de gaten!

Over de samenwerking tussen UPD en Phasis

Verbeterkracht zit in iedereen. UPD en Phasis delen de visie dat onderwijsteams perfect in staat zijn om zelf regie te voeren over hun eigen kwaliteit. Systematische kwaliteitszorg en bewust werken aan een kwaliteitscultuur helpen daarbij.

Om genoemde visie gestalte te geven hebben beide partijen in de zomer van 2017 de handen ineen geslagen. Op basis van de uitkomsten van het promotieonderzoek van Wijnand Dickhoff (hier te vinden), hebben UPD en Phasis een praktisch toepasbaar model ontwikkeld dat door onderwijsteams in heel het land kan worden gebruikt om te werken aan een permanente verbetercultuur. Hiermee geven we in verbinding met elkaar invulling aan onze gemeenschappelijk missie.

Het structureel verbeteren van onderwijs en onderwijsorganisaties binnen Nederland met een positieve maatschappelijke impact als resultaat. De student, als primaire klant van het onderwijs, staat in onze aanpak steeds centraal.” Onze motto’s hierbij zijn:
Samen elke dag een stapje beter.
Maak van je eigen werk je handelsmerk.