Hoe Curio met Lean en UPD een cultuur van continu verbeteren creëert in het onderwijs
Bij de West-Brabantse beroepsopleider Curio ‘vliegt de verbeterenergie door de gangen’ van de 45 Mbo- en Vmbo-scholen. De beeldspraak is van Chris Schraver, procesanalist en interne trainer voor de ruim 300 collega’s die in de afgelopen acht jaar kennis maakten met de Lean-verbetermethodiek in een Yellow Belt-training.
Nog eens 120 medewerkers hebben bij UPD-trainer Bas van Beijsterveldt de Green Belt training met praktijkopdracht gedaan. Samen met nog drie intern opgeleide black belts, vormt het duo het gezicht van een groeiende community van opgeleide verbeteraars.

‘Het aantal succesvolle verbetertrajecten om efficiënter te worden is gigantisch’, zegt Marco Verschure, als manager van de Curio Academie verantwoordelijk voor alle personeelsopleidingen. Aangestoken door het enthousiasme van deelnemers over hun verbetertraject tijdens de afrondende interne projectenmarkt, melden steeds meer collega’s en leidinggevenden zich aan voor een Lean training. De olievlekwerking heeft zelfs geresulteerd in wachtlijsten. Wat maakt Curio zo succesvol in het werken met Lean?
De link tussen praktijkopdracht en strategie
Een deel van de verklaring zit in de relatie tussen de praktijkopdracht en de strategie van Curio. ‘De urgentie vanuit het instellingsplan en de energie op de werkvloer moeten in balans zijn’, zegt Chris. ‘In de trainingen gebruiken we de energie van de deelnemers om het instellingsplan en de kwaliteitsagenda te realiseren. Daar sturen we op.’
Het aantal succesvolle verbetertrajecten om efficiënter te worden is gigantisch

Marco Verschure
Manager Curio Academie
Marco vult aan: ‘De grootste meerwaarde is dat deelnemers elkaar leren kennen en dankzij de training het totale proces gaan overzien. Een beter zicht op elkaars standpunten en verantwoordelijkheidsgebieden en waar je last van hebt, leidt tot een betere samenwerking binnen de keten.’
De rol van interne sponsors en best practices
Een tweede reden achter het succes is dat elk verbetertraject bij Curio een interne sponsor nodig heeft om te kunnen starten. Doorgaans is dat een directeur die behalve voor een onderwijssector ook eindverantwoordelijk is voor een van de onderwijsportefeuilles. Deelnemers lossen niet alleen hun eigen probleem op, maar geven het als best practice cadeau aan de portefeuillehouder.
Chris: ‘Ik word blij als ik zie dat tussen de organisatie-eenheden processen beter gaan werken. Een voorbeeld was de OER, de Onderwijs- en Examenregeling, een document dat elke opleiding verplicht moet publiceren op onze website. Dat was een lang en moeilijk proces. Een verbeterteam heeft het format verbeterd, zodat elke opleiding de onderwijs specifieke onderdelen alleen nog maar hoeft in te vullen.’
De aanpak van UPD-trainer Bas van Beijsterveldt
UPD-trainer Bas van Beijsterveldt, die in meerdere onderwijsinstellingen Lean-trainingen verzorgt, ziet bij veel deelnemers onbekendheid met de eigen instellingsplannen. ‘Daarom nemen we uitgebreid de tijd om met de deelnemers stil te staan bij de redenen van de organisatiekeuzes en leggen de relatie naar continu verbeteren. Dat is nodig om tot een verbetervoorstel te komen dat gaat bijdragen aan de strategierealisatie.’

Bas gebruikt in de Green Belt training vaak de analogie met de autosport om het belang van de onderlinge samenwerking tussen docenten en ondersteunende afdelingen te illustreren. ‘Zoals een docent les moet geven, zo moet Max Verstappen rondjes rijden. Als iets niet lekker loopt tijdens de wedstrijd, geeft Max dat door en moet het team dat probleem oplossen. Na afloop evalueren ze samen het probleem om er van te leren.’
‘Die samenwerking in een verbeterteam is cruciaal. Docenten die werken met ondersteunende processen, moeten die idealiter ook ontwerpen en samen met de collega’s van de ondersteunende afdelingen verbeteren.’
Continu verbeteren als antwoord op personeelstekorten
Volgens Marco is het verbeteren van de processen cruciaal in een tijd van toenemende personeelstekorten. ‘Om dan kwalitatief goed onderwijs te kunnen blijven leveren moet je de processen in de keten op orde hebben. UPD zorgt ervoor dat we die kennis in huis krijgen.’

Zowel Marco als Chris zijn uitermate tevreden over de samenwerking met UPD. ‘De kwaliteitsafspraken worden altijd nagekomen’, zegt Marco. ‘De UPD-adviseurs en trainers zijn hartstikke deskundig en ze kennen het onderwijs en Curio goed.’
Een duurzame samenwerking met UPD
Chris benadrukt dat UPD juist is geselecteerd vanwege een heldere aanpak voor continu verbeteren. Hij is ook content met het maatwerk in de trainingen, wat heeft gezorgd voor veel herkenbaarheid bij de deelnemers. Chris: ‘UPD is zeker geen opleidingsboer met een gestandaardiseerd aanbod. UPD voelt meer als een partner dan als een externe partij. Ze zeggen wat ze doen, en doen wat ze zeggen. Ik ben nog nooit teleurgesteld.’

‘Bas is een energieke trainer, en dat werkt aanstekelijk. De Lean methode is niet zo moeilijk om te begrijpen, het gaat erom de mensen mee te krijgen. Dat lukt hem goed, dankzij zijn zelfspot, humor en praktijkvoorbeelden vanuit andere onderwijsorganisaties. Hij kent het onderwijs door en door en begrijpt wat het betekent om voor de klas te staan. Bas kent onze organisatie zo goed, dat ik wel eens zeg dat hij een halve Curiaan is geworden.’