Studenten moeten op een kappersopleiding meer leren dan knippen alleen, vindt Henk Teeuwen. Dat besef heeft bijgedragen aan een spectaculaire verhoging van het percentage kappersstudenten dat op het Nova College een diploma haalt.
‘Ik ben kapper’. Dat antwoord gaven sommige docenten van het Nova College een paar jaar geleden toen hen gevraagd werd naar hun beroep. Dat is veranderd, denkt opleidingsmanager Henk Teeuwen. “Ik verwacht dat onze mensen nu eerder zullen antwoorden dat ze docent Haarverzorging zijn. Dat beroep heeft heel wat meer om het lijf dan alleen maar een goede kapper zijn.”
Toen Teeuwen drie jaar geleden binnenkwam bij de opleiding Haarverzorging van het Nova College stonden veel seinen op rood. Het percentage studenten dat de opleiding afrondde lag rond de vijftig, “slecht renderend” naar het oordeel van de Onderwijsinspectie. Niet alleen de Inspectie, maar ook ouders, studenten en bedrijven waren ontevreden. De opleiding kreeg de kans om in het kader van MBO15 gebruik te maken van MBObeter, een programma dat UPD heeft ontwikkeld in opdracht van – en in samenwerking met MBO15.“De mensen van het onderwijsteam zijn met elkaar in gesprek gegaan”, vertelt Teeuwen. “We hebben de opleiding eigenlijk helemaal uitgekleed en ons afgevraagd: waarom doen we de dingen zoals we ze doen?”
Geen idee
Teeuwen ontdekte dat veel docenten misschien geweldige kappers waren en technieken konden demonstreren, maar geen idee hadden van wat er verder allemaal nodig was voor een mbo-opleiding: “Rendementen, uitval, stagebegeleiding, didactiek, pedagogiek, docenten hadden eigenlijk geen notie van wat er op een ROC achter de schermen gebeurt. Ook het belang van vakken als Nederlands en rekenen en het idee dat je studenten een stuk theorie wilt meegeven, werd binnen het team niet breed gedragen. Ook studenten hadden daar trouwens weinig aandacht voor. Die kwamen toch vooral binnen om te leren knippen.”
De eerste stap van het MBObeter-programma – het in kaart brengen van het onderwijsproces vanaf de binnenkomst van een student tot aan de uitstroom met een diploma – hielp het onderwijsteam om ‘het totaalplaatje’ van de opleiding in beeld te krijgen.
Het belangrijkste winstpunt van de systematiek van MBO15 is volgens Teeuwen het bewustwordingsproces onder docenten. “De structurele aanpak van MBO15 heeft docenten duidelijk gemaakt wat er bij onderwijs allemaal komt kijken. We hebben groepen gevormd waarbij iedereen verantwoordelijk werd gemaakt voor deelprocessen in het onderwijs: de begeleiding bij stages, de vorming in de praktijk van het beroep, pedagogiek, didactiek, cijferregistratie, toetsing en examinering, verzuimregistratie en ga zo maar door. In al deze clusters heeft het team knelpunten gesignaleerd. Vervolgens zijn we aan de slag gegaan om die op te lossen.”
Dat heeft geresulteerd in een spectaculaire verhoging van het percentage studenten dat de opleiding Haarverzorging van het Nova College met een diploma verlaat: van 50 naar 80 procent. Een cruciale verbetering is er ook in de manier waarop studenten de opleiding binnenkomen. “Vroeger lieten we eigenlijk iedereen toe”, zegt Teeuwen. “Ongeacht de uitkomst van het intakegesprek. Dan vroeg een grote groep studenten zich in november en december af: is dit het nu, al die krullen draaien? Veel studenten haakten vervolgens af.”
Moodboard
Teeuwen en zijn team besloten de intake ingrijpend te vernieuwen. Studenten die nu de opleiding binnen willen komen worden uitgenodigd om op een moodboard te maken waarop ze duidelijk maken wat ze verwachten van het kappersvak. Die collage wordt gebruikt in een diepgaand intakegesprek waarin twee specialisten doorvragen om te achterhalen wat de drijfveren zijn van een kandidaat om te kiezen voor het kappersvak. Teeuwen: “We hebben twijfels als iemand zegt dat ze het leuk vindt om haar moeder te knippen, maar nooit een kapsalon van binnen heeft gezien. Kapper zijn is een zwaar beroep. Je staat de hele dag op je benen. Mensen die stage gaan lopen hebben doorzettingsvermogen nodig. Voordat je aan knippen toekomt, begin je met vegen, koffie inschenken en jassen aannemen.”
Op de dag van de intake zijn er verder een praktijkles en een theorieles. De studenten maken daarnaast een taal- en rekentoets. “Uit al deze informatie ontstaat een beeld”, zegt Teeuwen. “Op basis daarvan besluiten we of we iemand toelaten of nog eens terug laten komen voor een tweede gesprek. In totaal plaatsen we jaarlijks nog maar 125 nieuwe studenten. Voor veel meer mensen zijn er geen stageplekken in de omgeving van onze scholen. Niemand wordt er blij van als de markt wordt overspoeld met aankomende kappers.”
Tegenover de strengere intake staat dat het Nova College er alles aan doet om ervoor te zorgen dat studenten die binnenkomen ook de eindstreep halen. Er staan meer lesuren op het rooster dan vroeger. Studenten hebben tijdens hun stage vaker en beter contact met de opleiding en de begeleiding van stages wordt veel serieuzer aangepakt dan voorheen. “We zijn trots op deze verbeteringen”, zegt Teeuwen. “Want ze zijn voortgekomen uit problemen die ons team zelf heeft gesignaleerd en aangepakt.”
Jubileumboek “beter MBO”
Dit is één van de vele inspirerende verhalen uit het jubileumboek “beter MBO”. Dit boek is uitgegeven door UPD in samenwerking met MBO15. Wilt u alle inspirerende verhalen lezen? Bestel of download het boek dan hier.